Muz ülkemizde Anamur, Bozyazı, Alanya, Gazipaşa gibi kuzey tarafı Toros Dağları ile çevrili mikroklima özelliği gösteren bazı yörelerimizde yetiştirilmektedir. Fakat son yılarda diğer tarımsal ürün desenlerine göre karlılık arz ettiğinden dolayı Silifke, Erdemli, Mersin, Manavgat, Serik gibi yerlerde de örtü altında üretim başlamıştır. Daha fazla kontrollü yetiştirme ortamları sağlandığı takdirde Adana, Hatay, Erdemli ve Antalya’nın değişik ilçelerinde ekonomik olarak yetiştirilmesi olağan gözükmektedir.

İKLİM İSTEKLERİ:

Sürgün gelişimi: 26-28°C

Meyve Gelişimi: 29-30°C

16°C>Gelişme yavaşlar

10°C> Gelişme durur

0°C>Üst aksam

-4°C> Toprak altı aksam zarar görür

>37°C Yapraklarda yanma ve yeni çıkan yapraklarda daralma görülür.

 

TOPRAK İSTEKLERİ:

pH: 4.5- 8.5 Optimum: 6.5

Humusca zengin ( Org.Mad.: % 3-4)

 

Kumlu tın-Tın, bitki besin maddelerince zengin Tuzsuz ( 1000micromhos>), drenaj sorunu olmayan Taban suyu 80 cm’den aşağıda olmalı

KÖK SİSTEMİ:

Kökler 1m. derine gidebilir.

Köklerin % 80’i 20-30 cm derinliktedir.

Kökler sert bir tabakaya rastlayınca gelişme durur.

Muz bahçesi kurulurken toprak derinliğine ve işlemeye dikkat edilmelidir

EKONOMİK OLARAK ÜRETİMİ YAPILAN MUZ ÇEŞİTLERİ

1- Dwarf Cavendish (Yerli Anamur Muzu) 2- Grand Nain

3- Azman (Alanya Azmanı) 

DİKİM ARALIKLARI

Çeşitlere göre değişmekle birlikte 3m sıra arası X 1.60m sıra üzeri 2.5m sıra arası X1.75m sıra üzeri 2.5m sıra arası X 2m sıra üzeri şeklinde önerilmektedir.

GÜBRELEME

Bir muz serasından, yılda, dekardan 5 ton ürün alındığında yaklaşık olarak topraktan 45 kg Azot, 60 kg Fosfor, 150 kg Potasyum, 21,5 kg Kalsiyum, 14kg Magnezyum, 1,2 kg Mangan, 0,5 kg Demir, 0,15 kg Çinko, 0,12 kg Bor ve 0,05 kg Bakır kaldırılmaktadır. Muzda gübreleme programı bu kaldırılan besin elementleri ve yapılacak toprak ve yaprak analizleri dikkate alınarak hazırlanmalıdır.

Son açılmış yaprak 1. kabul edilerek geriye doğru 3. yaprağın orta kısımlarından, yaprak ana damarının her iki yanındaki yaprak ayası kısmından 10 cm genişliğinde iki şerit alınır. 

ÖRNEK GÜBRELEME PROGRAMI

Onarımda	Hayvan Gübresi
	Demir Sülfat
	Triple Süper Fosfat
	Amonyum Sülfat
	Potasyum Sülfat
Nisan-Mayıs- Haziran Haftada 2 defa	13-0-46
	% 46 N Üre
	Nitrik Asit
	12-61-0
	12-61-0	Doğum Öncesi 3 kere 1 hafta ara ile
Temmuz-Ağustos-Eylül Haftada 2 defa		13-0-46
		% 46 N Üre
		Nitrik Asit
Ekim-Kasım	Haftada 2 defa		0-0-51

MUZDA BAKIM İŞLEMLERİ

Bakım (Onarma) Subat-Mart

-Yapılan toprak-yaprak analizlerine gore hayvan gübresi, ve kimyevi gübreler uygulanmalıdır.

-Daha önceki ananın toprak altındaki ana gövdesi (takoz) sökülmelidir.

-İlk suda mutlaka sistemik bir mantar ilacı ile köklendirici uygulanmalıdır.

-Sulama haftada 1 sefer düzenli olarak yapılmalıdır.

-Güneşli havalarda alın havalandırması saat 11-13 arası sürdürülmelidir

Nisan

-Onarım sonrası yaralanan yerlerin tedavisi ve toparlanması için; sistemik mantar ilacı, köklendirici ve sıvı hümik asit kullanılmalıdır.

-Kırmızı örümcek ilaçlaması dönüşümlü olarak uygulanmalıdır.

-Nematod yoğunluğu varsa; nematod ilaçlarından uygulanmalıdır.

Havalandırma sabah 10 ile öğleden sonra 15 arası nem % 60’ın altına inmeyecek ve sıcaklık 35 in üzerine çıkmayacak şekilde yapılmalıdır

Mayıs-Haziran

-Havalandırma yapılmalıdır.

-Kırmızı örümcek mücadelesine devam edilmelidir.

-Nematod mücadelesine devam edilmelidir.

-Kök Çürüklüğü için uygulama yapılmalıdır.

-Gübreleme toprak analizine göre yapılmalıdır.

Temmuz-Ağustos

-Havalandırma yapılmalıdır.

Kırmızı örümcek mücadelesine devam edilmelidir.

Eylül

-Sulama gübreleme haftada 2 sefer Azot ve fosfor destekli, potasyum ağırlıklı uygulanmalıdır.

-Kırmızı örümcek mücadelesine devam edilmelidir.

-Fidan Ayarları:

-Yeterli büyüklüğe gelmiş ortalama 9-10 adet kılıç yapraklı muz fidanları, büyüklüğüne göre 1 veya 2 adet olmak üzere ana ağacın dibinde bırakılmalıdır..

-Bırakılan fidanlar dışındaki diğer fidanlar daldız ile anaya zarar vermeden ayrılmalı, ananın ve bırakılan fidanların dibi toprak ile yaygın bir şekilde doldurulmalıdır.

-Meyve Çürüklükleri: Meyve uçlarında görülecek çürüklüklere karşı iyi havalandırma, hevengin üzerine yaprak ayaları oyularak hava bacası açma, ortam nemini düşürme, damlamadan sistemik sıvı bakır verme ve meyve parmaklarına bakırlı veya uygun mantar ilaçları kullanılmalıdır.

-Eylül Dikimi: Bu dönemde dikim yapılabilir.

Ekim

-Havalandırma Sabah 10 -16 arası yapılmalıdır.

-Gübreleme; Potasyum ağırlıklı olmalıdır.

-Fidan ayarı; Toprak yüzeyindeki fidanlardan ortalama boyu 130 cm olanlardan 2 veya 3 tanesi bırakılacak, diğerleri doğum tamamlanmışsa daldızla dikkatlice temizlenmeli. Hasta veya tip dışı gelişen ve meyve veren ağaçlardan yeni sezon için fidan bırakılmalı. Yanındaki sağlıklı ağaçtan onun için 2 tane muz fidanbırakılmalı.

-Yaprak açma; Meyve parmaklarının çürümemesi ve ışık görmesi için çevresindeki yapraklar ayalı olarak kesilmeli ve üstündeki yaprakların ayası oyularak açılmalı.

-Meyve çürüklüklerine karşı uygulama yapılmalıdır.

 

ÖRTÜALTI MUZ YETİŞTİRİCİLİĞİ

Kaynak:

T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI
ALATA BAHÇE KÜLTÜRLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ

 

 Ziraat Yüksek Mühendisi  Dr. Hasan PINAR